Behawioralne aspekty światowego kryzysu finansowego w latach 2007-2010
Abstract
Niniejszy artykuł koncentruje się na alternatywnym podejściu do wyjaśnienia zaistnienia ostatniego kryzysu z lat 2007-2010, jaki oferuje ekonomia behawioralna. Jego celem jest odejście od klasycznego modelu i przeanalizowanie wpływu czynnika psychologicznego na wywołanie, a także przebieg ostatniego kryzysu. W artykule wykorzystano zróżnicowany materiał źródłowy oraz zaczerpnięto z dorobku naukowego zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów. Ponadto, w pracy podkreślono nierealistyczność założeń przedstawianych przez standardową ekonomię oraz ukazano potrzebę zwracania większej uwagi na psychologiczne podstawy ludzkiego działania oraz motywy i skłonności jakimi kieruje się człowiek w dokonywanych przez siebie wyborach. Identyfikacja i analiza zachowań, które wyraźnie odbiegają od modelu homo oeconomicus, a także umiejscowienie ich w czasach poprzedzających kryzys lub w trakcie jego trwania, bezsprzecznie pokazuje, że behawioralne aspekty ludzkiego działania odegrały bardzo ważną rolę w procesie ukształtowania się ogólnoświatowej depresji. Artykuł dowodzi, że nieuwzględnianie czynnika psychologicznego niesie ze sobą poważne ryzyko zbagatelizowania wielu zagrożeń wynikających z niedoskonałości ludzkiego umysłu, działania pod wpływem emocji oraz innych nieracjonalnych zachowań, których podmioty istniejące na rynku nie potrafią się ustrzec.
References
Akerlof, G. A., Schiller, R. J.(2010). Zwierzęce instynkty. Warszawa: Studio EMKA.
Banasiak, K. (2010). Zachowania inwestorów w warunkach globalnego kryzysu finansowego. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 2, 17-28.
Czerwińska, A. (2012). Psychologiczne aspekty kryzysu finansowego. W: K. Piech (red.), Kryzysy i światowe recesje: teoria, historia, przykłady. Warszawa: Instytut Wiedzy i Innowacji.
Glinka, K. (2008). Wybrane aspekty ujęcia behawioralnego baniek spekulacyjnych na rynku papierów wartościowych i rynku nieruchomości. W: D. Kopycińska (red.), Konkurencyjność podmiotów rynkowych, 75-84, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Kotlarek, P. (2014). Racjonalność w ujęciu ekonomii behawioralnej. Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 180, 106-116
Solek, A. (2010). Behawioralne mechanizmy globalnego kryzysu finansowego lat 2007-2010. W: Z. Dach (red.),Otoczenie ekonomiczne a zachowania podmiotów rynkowych, 240-259, Kraków: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Solek, A. (2013). Behawioralne aspekty działań antykryzysowych. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, 48(3), 401-412.
Stiglitz, J. E. (2010). Freefall Jazda bez trzymanki. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Swacha-Lech, M. A. (2015). Problem niecierpliwości jednostek w kontekście zachowań oszczędnościowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 4, 559-567. DOI: 10.17951/h.2015.49.4.559
Szyszka, A. (2009). Behawioralne aspekty kryzysu finansowego. Bank i Kredyt, 4, 4-29.
Tyszka, T. (red.). (2004). Psychologia ekonomiczna. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wach, K. (2010). Od człowieka racjonalnego do emocjonalnego. Zmiana paradygmatu nauk ekonomicznych. Horyzonty Wychowania, 17, 95-105.
Węcławski, J. (2013). Wielkie banki i ich rola w kryzysie finansowym. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 1, 219-228.
Ziętek-Kwaśniewska, K. (2013). Globalny kryzys finansowy XXI wieku w ujęciu finansów behawioralnych. Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 173, 58-67.
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Poland
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. The author agrees to publish his article free of charge in the journal "International Entrepreneurship Review" (IER) in the language of the above publication (English). The editorial staff reserves the right to shorten texts and to change titles.
2. The journal allows the authors to keep their copyrights (the copyright) in accordance with the license: Creative Commons CC BY 4.0 from 2023 (since vol. 9, no 1). By the end of 2022 we published under Creative Commons CC BY-ND 4.0.
Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) only the final version of the article, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following research society portals:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
