Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Ewolucja teorii bezpośrednich inwestycji zagranicznych: Przegląd wybranej literatury przedmiotu

Abstract

Zmieniający się w czasie charakter bezpośrednich inwestycji zagranicznych motywuje coraz to nowsze wysiłki mające na celu wytłumaczenie czynników je determinujących. Celem niniejszej pracy jest omówienie ewolucji postrzegania bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gruncie teorii oraz badań empirycznych powstałych w ramach literatury ekonomii głównego nurtu. W obrębie tej literatury zarysowały się dwa odrębne podejścia, z których pierwsze koncentruje się na pionowych, a drugie na poziomych bezpośrednich inwestycjach zagranicznych. Na początku lat 2000 te dwa podejścia zostały zintegrowane w ramach jednego modelu teoretycznego opartego na kapitale wiedzy. Model ten wraz z jego licznymi rozszerzeniami stanowi podstawę współczesnej teorii bezpośrednich inwestycji zagranicznych umożliwiając lepsze zrozumienie tego w jaki sposób dochodzi do powstawania poziomo bądź pionowo zintegrowanych przedsiębiorstw międzynarodowych w odpowiedzi na charakterystyki krajów goszczących i macierzystych, takich jak ich relatywna wielkość, różnice w relatywnym wyposażeniu w czynniki produkcji między krajami, koszty związane z handlem, a także koszty związane z podejmowaniem bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Keywords

bezpośrednie inwestycje zagraniczne, przedsiębiorstwa międzynarodowe

PDF (Polish)

References

  1. Barba Navaretti, G., & Venables, A. (2004). Multinational Firms in the World Economy, Princeton: Princeton University Press.
  2. Barefoot, K.B., & Mataloni, R.J. (2009), US multinational companies, operations in the United States and Abroad in 2007, Survey of Current Business, www.bea.gov
  3. Batra, R.N. (1986). A general equilibrium model of multinational corporations in developing economies, Oxford Economic Papers, 38(2), 342-353.
  4. Batra, R.N., & Ramachandran. R. (1980). Multinational firms and the theory of international trade and investment, American Economic Review, 70(3), 278-290.
  5. Beladi, H., & Choi, E.K. (1995). On the emergence of multinational corporations in developing economies: A note, Regional Science and Urban Economics, 25(5), 675-684.
  6. Bergstrand, J.H., & Egger, P. (2007). A knowledge and physical capital model of international trade flows, foreign direct investment and multinational enterprises, Journal of International Economics, 73(2), 278-308.
  7. Bergstrand, J.H., & Egger, P. (2013). Shouldn’t physical capital also matter for multinational enterprise activity?, Review of International Economics, 21(5), 945-965.
  8. Bloningen, B.A., Davies, R.B., & Head, K. (2003). Estimating the knowledge capital model of the multinational enterprise: Comment, American Economic Review, 93(3), 980-994.
  9. Braconier, H., Norback, H.P.J, & Urban, D. (2005). Reconciling the evidence on the knowledge-capital model, Review of International Economics, 13(4), 770-786.
  10. Brainard, L.S. (1993a). A simple theory of multinational corporations and trade with a tradeoff between proximity and concentration, NBER Working Paper, no. 4269.
  11. Brainard, L.S. (1993b). An empirical assessment of the factor proportions explanation of multinational sales, NBER Working Paper, no. 4580.
  12. Brainard, L.S. (1997). An empirical assessment of the proximity concentration tradeoff between multinational sales and trade, American Economic Review, 87(4), 520-544.
  13. Carr, D.L., Markusen, J.R., & Maskus, K.E. (2001). Estimating the knowledge capital model of the multinational enterprise, American Economic Review, 91(3), 693-708.
  14. Carr, D.L., Markusen, J.R., & Maskus, K.E. (2003). Estimating the knowledge capital model of the multinational enterprise: Reply, American Economic Review, 93(3), 995-1001.
  15. Caves, R.E. (1971). International corporations: The industrial economics of foreign investment, Economica, 38(149), 1-27.
  16. Chen, Y., Horstmann, I.J., & Markusen, J.R. (2012). Physical capital, knowledge capital, and the choice between FDI and outsourcing, Canadian Journal of Economics, 45(1), 1-15.
  17. Cieślik, A. (1996). FDI in Central Europe’s Transition: Early Results, Warsaw University Faculty of Economic Sciences Economic Discussion Paper, no. 28.
  18. Cieślik, A. (2000). Nowa teoria handlu zagranicznego w świetle badań empirycznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  19. Cieślik, A. (2002). Makroekonomiczne konsekwencje napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych dla gospodarki kraju goszczącego: Analiza teoretyczna, Ekonomia, 5, 94-116.
  20. Cieślik, A. (2003). Skutki działalności przedsiębiorstw międzynarodowych w kraju goszczącym w warunkach istnienia niedoskonałości na lokalnych rynkach czynników produkcji, Bank i Kredyt, 4, 120-129.
  21. Cieślik, A. (2005a). Geografia inwestycji zagranicznych. Przyczyny i skutki lokalizacji spółek z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  22. Cieślik, A. (2005b). Rynek pracy a skutki działalności spółek z udziałem kapitału zagranicznego, Gospodarka Narodowa, 16(4), 17-35.
  23. Cieślik, A. (2006). Why do multinational firms invest in Poland? Horizontal vs. vertical FDI. In: The Influence of the Globalisation Processes on Central and Eastern European Region (pp. 379-390). Sopot: Gdańsk University Press.
  24. Cieślik, A. (2007). Przedsiębiorstwa międzynarodowe a konwergencja plac realnych w warunkach elastycznej podaży pracy w kraju goszczącym, w: Michałek, J.J., Siwiński W., Socha M. (red.), Polska w Unii Europejskiej: Dynamika konwergencji ekonomicznej’, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  25. Cieślik, A. (2008). Multinational firms, international knowledge flows and dual labor markets in developing economies, Review of Development Economics, 12(1), 160-179.
  26. Cieślik, A. (2012). Multinational enterprises, foreign knowledge spillovers and host country wages, Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 7(1), 7-20.
  27. Cieślik, A. (2013). Horizontally integrated MNE and plant heterogeneity, Bank i Kredyt 44(6), 605-622.
  28. Cieślik, A. (2017a). Determinants of MNE activity in Poland: The case of firms from EU-15, Entrepreneurial Business and Economics Review, 5(1), 151-167.
  29. Cieślik, A. (2017b). Determinanty bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce: Czy integracja europejska ma znaczenie?, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH, w druku.
  30. Davies, R.B. (2008). Hunting high and low for vertical FDI, Review of International Economics, 16(2), 250-267.
  31. Dunning, J.H. (1977). Trade, location of economic activity and MNE: A search for an eclectic approach, w: Ohlin B., Hesselborn P.O., Wijkman P.M. (red.), The international allocation of economic activity, Macmillan, London.
  32. Gorynia, M. (2007). Strategie zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  33. Hanson, G.H., Mataloni, R.J., & Slaughter, M.J. (2001). Expansion strategies of U.S. multinational firms, w: D. Rodrik i S. Collins (red.), Brookings Trade Forum.
  34. Helpman, E. (1981). International trade in the presence of product differentiation, economies of scale and monopolistic competition: A Chamberlin-Heckscher-Ohlin approach, Journal of International Economics, 11, 305-340.
  35. Helpman, E. (1984). A simple theory of trade with multinational corporations, Journal of Political Economy, 92, 451-471.
  36. Helpman, E. (1985). Multinational corporations and trade structure, Review of Economic Studies, 52, 443-458.
  37. Helpman, E., & Krugman, P.R. (1985). Market structure and foreign trade: Increasing returns, imperfect competition and the international economy, Cambridge M.A.: MIT Press.
  38. Helpman, E. Melitz, M.J., & Yeaple, S.R. (2004). Export versus FDI with Heterogeneous Firms, American Economic Review, 94(1), 300-316.
  39. Horstmann, I., & Markusen, J.R. (1987). Strategic investments and the development of multinationals, International Economic Review, 28(1), 109-121.
  40. Horstmann, I., & Markusen, J.R. (1992). Endogenous market structures in international trade, Journal of International Economics, 32(1-2), 109-129.
  41. Hymer, S.H. (1976). The international operations of national firms: A study of foreign direct investment, Cambridge M.A.: MIT Press.
  42. Jarczewska-Romaniuk, A. (2004). Przedsiębiorstwa międzynarodowe, Bydgoszcz-Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta.
  43. Kemp, M.C. (1962). Foreign investment and the national advantage, Economic Record, 38(81), 56-62.
  44. Kemp, M.C. (1966). The gains from international trade and investment: A neo-Heckscher-Ohlin approach, American Economic Review, 56(4), 788-809.
  45. Krugman, P. (1979). Increasing returns, monopolistic competition and international trade, Journal of International Economics, 9(4), 469-479.
  46. Krugman, P. (1980). Scale economies, product differentiation and the pattern of trade, American Economic Review, 70(5), 950-959.
  47. Krugman, P.R. (1983). The “New Theories” of international trade and the multinational enterprise, in: Kindleberger Ch.P., Audretsch D.B. (eds.) The multinational corporation in the 1980s, Cambridge M.A.: MIT Press.
  48. Krugman, P. (1990). Multinational enterprise: The old and the new in history and theory, North American Review of Economics and Finance, 1(2), 267-280.
  49. Krugman, P. (1995). Increasing returns, imperfect competition and the positive theory of international trade, in: Grossman G., Rogoff K. (eds.), Handbook of International Economics, vol. 3, Amsterdam: North-Holland.
  50. MacDougall, G.D.A. (1960). The benefits and costs of private investment from abroad: A theoretical approach, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 22(3), 180-211.
  51. Markusen, J.R. (1984). Multinationals, multiplant economies and the gains from trade, Journal of International Economics, 16(3-4), 205-226.
  52. Markusen, J.R. (1995). The boundaries of multinational enterprises and the theory of international trade, Journal of Economic Perspectives, 9(2), 169-189.
  53. Markusen, J.R. (1997). Trade versus investment liberalization, NBER Working Paper, no. 6231.
  54. Markusen, J.R. (1998). Multinational firms, location and trade, World Economy, 21(6), 733-756.
  55. Markusen, J.R. (2002). Multinational firms and the theory of international trade, Cambridge M.A.: MIT Press.
  56. Markusen, J.R. (2013). Multinational firms, In: D. Bernhofen, R. Falvey, D. Greenaway, & U. Kreickemeier (eds.), Palgrave Handbook of International Trade (pp. 236-262). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
  57. Markusen, J.R., & Maskus, K. (2001). Multinational firms: Reconciling theory and evidence in: Blomström M., Goldberg L. (eds.) Topics in international economics: A festschrift in honor of Robert E. Lipsey, Chicago: University of Chicago Press.
  58. Markusen, J.R., & Maskus, K. (2003). General equilibrium approaches to the multinational enterprise: A review of theory and evidence w: Choi E.K., Harrigan J. (red.) Handbook of International Trade, Blackwell Publishing, Malden.
  59. Markusen, J.R., & Stähler, F. (2011). Endogenous market structure and foreign market entry, Review of World Economics, 147(2), 195-215.
  60. Markusen, J.R., & Strand, B. (2009). Adapting the knowledge-capital model of the multinational enterprise to trade and investment in business services, World Economy, 32(1), 6-29.
  61. Markusen, J.R., & Venables, A.J. (1998). Multinational firms and the new trade theory, Journal of International Economics, 46, 183-203.
  62. Markusen, J.R., & Venables, A.J. (2000). The theory of endowment, intra-industry and multinational trade, Journal of International Economics, 52, 209-234.
  63. Melitz, M. (2003). The impact of trade in intra-industry reallocations and aggregate industry productivity, Econometrica, 71(6), 1695-1725.
  64. Perry, M.K. (1978). Vertical Integration: The Monopsony Case, American Economic
  65. Review 68(4), 561-570.
  66. Przybylska, K. (2013). Born global nowa generacja małych przedsiębiorstw, Kraków: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
  67. Rymarczyk, J. (2012). Biznes międzynarodowy, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  68. UNCTAD (2017). World Investment Report 2017, Investment and the Digital Economy, Geneva: United Nations.
  69. Wach, K. (2012). Europeizacja małych i średnich przedsiębiorstw: rozwój przez umiędzynarodowienie. Warszawa: PWN.

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

11-20 of 34

You may also start an advanced similarity search for this article.