Główne determinanty zarządzania etnopolityką w państwach Europy Wschodniej

Abstract

Cel artykułu: Celem artykułu jest identyfikacja i analiza kluczowych determinant – etnodemograficznych, kulturowych, prawnych, etnopolitycznych i multilateralnych, kształtujących zarządzanie etnopolityką w państwach Europy Wschodniej (Białorusi, Mołdawii i Ukrainy).

Metodyka badań: Interdyscyplinarne podejście badawcze; metody charakterystyczne dla nauk o zarządzaniu, o bezpieczeństwie. Zastosowano m.in. analizę systemową, metodę instytucjonalno-prawną, porównawczą, behawioralną, etnopolityczną, etnodemograficzną. Wykorzystano wnioski z obserwacji własnych z wyjazdów zagranicznych w latach 2014-2018.

Wyniki: Pomijanie determinant etnodemograficznych, kulturowych, prawnych, etnopolitycznych, multilateralnych utrudnia skuteczne zarządzanie etnopolityką na Białorusi, w Mołdawii i na Ukrainie. Nie uwzględnianie przez władze państwowe powyższych uwarunkowań w formułowaniu celów etnopolityki rzutuję na brak jej skuteczności, sprzyja konfliktom etnicznym, zagrażając bezpieczeństwu państw subregionu.

Wkład i wartość dodana: Poszerzenie badań nad uwarunkowaniami zarządzania etnopolityką; artykuł ma charakter interdyscyplinarny, ma rolę poszerzającą perspektywę postrzegania Białorusi, Mołdawii i Ukrainy w kontekście zarządzania procesami etnopolitycznymi, a także potencjalnych inwestycji, ich skali i rodzaju. Znajomość badanych uwarunkowań może być kluczowa przy podejmowaniu decyzji o angażowaniu środków finansowych w tych państwach.

Keywords

zarządzanie etnopolityką, procesy etnopolityczne, Europa Wschodnia, obszar poradziecki, zarządzanie bezpieczeństwem

Author Biography

Magdalena Karolak-Michalska

Doktor nauk o polityce (2011), absolwentka Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, autorka ok. 60 artykułów naukowych z zakresu etnopolityki. Absolwentka Wydziału Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego (studia podyplomowe psychologia zarządzania, 2015), a także Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi (studia podyplomowe z zakresu doradztwa zawodowego, 2019). Adiunkt w Społecznej Akademii Nauk w Warszawie, wieloletni wykładowca akademicki na kierunkach stosunki międzynarodowe i zarządzanie.

References

1. Abdulatipov R. (2004). Etnopolitologiâ. Moskva—St. Peterburg: GMU.
2. Bajor P. (2011). Demagogia czy realny problem? Krym jako potencjalny czynnik destabilizacji bezpieczeństwa na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw, (w:) Wspólnota Nie-podległych Państw: fragmegracja – bezpieczeństwo – konflikty etniczne, T. Kapuśniak, t. 1. Lublin–Warszawa: Wydawnictwo UMCS.
3. Bajor P. (2014). „Operacja” Krym – aneksja półwyspu i jej konsekwencje, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej. Zeszyt 2.
4. Bodio T. (2010). Przywództwo, elity i transformacje w krajach WNP. Problemy metodologii badań. t. 1. Warszawa: ASPRA-JR.
5. Bodio T., Jakubowski W. (2010). Przywództwo i elity polityczne w krajach WNP. t. 2. Warszawa: ASPRA-JR.
6. Całus K. (2016). Państwo niedokończone. 25 lat mołdawskiej niepodległości. Prace OSW nr 59. Warszawa: OSW.
7. Guboglo M. (2003). Identifikaciâ identicnosti. Etnosociologiceskie ocerki. Moskva: GMU.
8. Hnatiuk O. (2003). Pożegnanie z imperium. Ukraińskie dyskusje o tożsamości. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
9. Jansons A. (2003). Ethnopolics in Latvia: Ethnopolitical Activities of State Institutions and Non-governmental Organisations and their Influence on the Social Integration Process. Washington: Ethnicity Studies.
10. Kellas J.G. (1998). The Politics of Nationalism and Ethnicity, London: Palgrave Macmillan.
11. Lach Z. (2014). Analiza poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego i potęgi państw Europy Środkowo-Wschodniej. „Przegląd Geopolityczny”. Warszawa: Przegląd Geopolityczny.
12. Miazga A., Dybcio M. (2001). Polacy na Białorusi – поляки в Беларуси. Warszawa: Sto-warzyszenie "Wspólnota Polska".
13. Mujkić A. (2010). The Ethnopolitics and Crisis of Sovereignity in Bosnia and Herzegovina, „European Perspectives — Journal on European Perspectives of the Western Balkans". Zagreb.
14. Национальный состав населения 2009 (2009), [online] www.census.belstat.gov.by/pdf/BOOK-ru-RU.pdf, dostęp: 12 sierpnia 2019.
15. Национальный состав Украины 2001 (2001), [online] www http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/general/nationality, dostęp: 15 sierpnia 2019.
16. Национальный статистический комитет Республики Беларусь (2019), [online] www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/solialnaya-sfera/naselenie-i-migratsiya/naselenie, dostęp: 15 sierpnia 2019.
17. Posner D.N. (2005). Institutions and ethnicpolitics in Africa. Cambridge: University Press.
18. Radzik R. (2009). Kulturowo-cywilizacyjna tożsamość społeczeństwa Białorusi, w: Białoruś w stosunkach międzynarodowych, Topolski I. (red.). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
19. Recensamant.statistica 2014 (2014), [online] www.recensamant.statistica.md/ru/dissemination/person, dostęp: 15 sierpnia 2019.
20. Rothschild J. (1981). Ethnopolitics: a Conteptual Framework. New York: Columbia University Press.
21. Shypka N. (2015). Analiza porównawcza specyfiki tworzenia i działalności organizacji mniejszości narodowych i etnicznych współczesnej Polski i Ukrainy, (w:) Polityka etniczna. Teorie, koncepcje, wyzwania, Chałupczak H., Zenderowski R., Pogorzała E., Browarek T. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
22. Tavadov G. (2004). Etnologia. Moskva: GMU.
23. Toščcenko Ž. (1993). Etnokratiâ: istoriâ i sovremennost’. Moskva: GMU.
24. Wierzbicki A. (2014). Etniczność i narody w Europie i Azji Centralnej. Perspektywa teoretyczna i egzemplifikacyjna. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa: ASPRA-JR.
25. Wierzbicki A. (2015). Genetyczno-kulturowe podstawy etnopolityki. Perspektywa etnonacjonalistyczna, (w:) Polityka etniczna. Teorie, koncepcje, wyzwania, Chałupczak H., Zen-derowski R., Pogorzała E., Browarek T. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
26. Wierzbicki A. (2008). Etnopolityka w Azji Centralnej. Warszawa: Elipsa.
27. Wierzbicki A., Karolak-Michalska M. (2016). Mniejszość rosyjska w enopolityce państw Europy Wschodniej i Azji Centralnej. Warszawa: WUW.
28. Zenderowski R., Chałupczak H., Baluk W. (2015). Polityka etniczna: próba teoretycznej konceptualizacji, (w:) Polityka etniczna współczesnych państw Europy Środkowo-Wschodniej, Zenderowski R., Chałupczak H., Baluk W. Lublin: Wydawnictwo UMCS.